HZ&PC: 1973-1980
1973-1980: Sipma en Riemersma boegbeelden van het zwemmen bij HZ&PC, opmerkelijk successen voor waterpolo-jongens

Jetze Sipma en Jelle Riemersma smaakmakers van het wedstrijdzwemmen in de jaren ’70

De jaren na het vertrek van de “succestrainer” Herman Lammerts waren voor de zwemselectie moeilijk. Jetze Sipma was de enige zwemmer uit de “stal” van Lammerts die ook na zijn vertrek meerdere aansprekende successen wist te boeken. Sipma was met name op de rugslag een specialist en stelde vele Friese records op die afstand scherper. Aan het eind van de jaren ’70 zwom Sipma menigmaal op een NK, wist zich te zwemmen in de jeugdploeg van de KNZB en zwom onder andere in Sheffield.
In 1979 voegde een andere bijzondere zwemmer zich bij HZ&PC. Jelle Riemersma, afkomstig van FZC’54 stapte over naar HZ&PC een bleek een uitstekende vrijeslag zwemmer. Op dit koningsnummer scherpte hij het Fries record menigmaal aan. Andere zwemmers die zich in de laatste jaren van dit decennium in de kijker zwommen waren onder andere Grietje Migchels, Titeke Postma, Henriëtte de Boer en Cathy Bonnema.

Mede dankzij een zeer actieve zwemcommissie en een nieuw trainingsduo (Boele Tienstra en Henk Zomermaand) leefde het wedstrijdzwemmen in de tweede helft van de zeventiger jaren op. Er werden buitenlandse trips geworganiseerd (naar Neheim Husten) en een sportuitwisseling met het Duitse Hovelhof georganiseerd.

In 1977 werd voor de eerste keer de “Oranjewoud Cup” georganiseerd. Deze wedstrijd (met een in die tijd unieke prijzenpot van 900 gulden (nu ongeveer € 400) nestelde zich gaandeweg de jaren als een grote wedstrijd (op de 50 meterbaan) op de wedstrijdkalender. Tot 1989 (het laatste jaar dat het openluchtbad open was) werd de wedstrijd in de buitenlucht verzwommen. In 1990 werd de wedstrijd (noodgedwongen) naar het binnenbad van de Telle verplaatst.

Jongens waterpolo 10e op NK Waterpolo

Het waterpolo maakte een opmerkelijk opleving mee tussen 1971 en 1975. Toen verscheen de heer Colpa aan de badrand en die wist met name het jeugdwaterpolo een enorme impuls te geven.
Het jongens-aspiranten team wordt twee maal Fries kampioen en doet zelfs mee aan de Nederlandse kampioenschappen in Drachten namens Friesland en wordt 10e. Ook de heren deden het in deze periode niet slecht, hoewel de prestaties niet constant waren. Na een promotie naar een hoger niveau volgde direct daarna weer een degradatie, zodat een werkelijke verbetering er niet in zat.
Het dameswaterpolo maakte in deze periode een bijzonder matige periode door. In het seizoen 1973-1974 waren er nog maar vier dames over, dus er kon geen team worden gevormd. De latere voorzitter van de club Sjerp de Jong stond asl trainer voor een schieronmogelijke taak het dames waterpolo uit het moeras te trekken. Maar ook hier was het Colpa uiteindelijk die het dameswaterpolo wist te redden. Drie jaar later werden de dames kampioen van Friesland.

Wat het waterpolo extra moeilijk maakte was dat na 1975 de zomercompetitie definitief tot het verleden behoorde. Er waren nu zoveel overdekte zwembaden dat de competitie werd verplaatst naar de winter. Vervelend voor HZ&PC, omdat in Heerenveen geen geschikt overdekt bad aanwezig was.
Als thuisbasis kozen de Heerenveners in eerste instantie zwembad de Welle in Drachten. Twee seizoenen later werd Drachten verruild voor Leeuwarden om financiële redenen. Ondanks dat Leeuwarden goedkoper bleek, bleef het heen-en-weer gereis voor de clubkas een behoorlijk aanslag.

Eerste zwemvierdaagse en duurvierkamp

De eerste zwemvierdaagse werd door HZ&PC in het buitenbad georganiseerd in 1976. Op 6 september van dat jaar kwamen maar liefst 914 deelnemers op het evenement af. Dat aantal groeide tot 1260 deelnemers in het topjaar 1980. De zwemvierdaagse werd georganiseerd met allerlei randakviteiten. Daarbij werden ook andere (sport) verenigingen betrokken, die op het naastgelegen veld diverse activiteiten konden ontplooien.
In 1979 wordt op initiatief van de Heerenveense Sportfederatie de Heerenveense duurvierkamp georganiseerd (fietsen, schaatsen, lopen en zwemmen). HZ&PC was natuurlijk verantwoordelijk voor het zwemonderdeel Deze “voorloper” van de triahtlon had geen lang leven: vier jaar later verdween het evenement.

Teruggang in aantal leden en financiële problemen

Na 1972 daalde het ledenaantal gestaag en fors. Had de club in 1971 nog zo’n 500 leden, in 1975 was nog maar de helft over. De teruggang betrof met name het wedstrijdzwemmen en het waterpolo. De andere groepen, het trimzwemmen en het recreatief elementair zwemmen bleven stabiel of groeiden zelfs. Financieel gezien was de teruggang van het aantal leden een ramp. Gecombineerd met forse verhogingen van de badhuur melde het bestuur in 1977 rode cijfers. Om het hoofd financieel toch boven water te houden werden diverse acties gehouden. Een zeer actieve oudercommissie wist veel geld op te halen. Zo werd de reis naar Duitsland bekostigd door een verkoopactie closetpapier. Het verkopen van closetpapier bleeft jarenlang daarna nog een mooie financiele meevaller, hoewel niet iedereen gecharmeerd was om met “skiet”-papier langs de deuren te gaan.
Verder werden er acties gehouden zoals de verkoop van zwemkalenders, kerstkaarten, het inzamelen van doppen van E10 frisdrank. Een zeer inventieve Lolke Boomsma komt met het idee om tijdens schaatskampioenschappen “halve haantjes” te verkopen.

De mogelijkheid om een grote sponsor te strikken werd getorpedeerd door de KNZB (of de regels die daarvoor toen golden). Tapijtcentrum van der Meer wilde zijn naam verbinden aan de club, maar op voorwaarde dat de artikelnaam in de naam zou worden vermeld. Dat laatste mocht reglementair niet, en dus mistte HZ&PC een belangrijke inkomstenbron.
Wat welk lukte was een halvering van de badhuur op de ochtenden. De gemeente wilde deze zogenaamde “onrendabele” uren na enige onderhandelingen wel voor de helft van de prijs verhuren.

Bosloop, een feestje en een nieuw zwembad

Voor de zogenaamde recreatieve zwemmers, inmiddels de grootste groep zwemmers binnen de vereniging, werden zogenaamde boslopen georganiseerd. Deze grootschalige, door de kring georgansieerde evenementen bestonden uit een wandeling door de bossen (een speurtocht) of een hardloopwedstrijd, gecombineerd met zwemmen. HZ&PC nam meerder malen deel aan deze activiteit en ging met de bus naar het evenement. Ook in de bossen van Oranjewoud vond in 1976 zo’n bosloop plaats. Het was meteen de laatste. De deelnemersaantallen daalden de laatste jaren net zo spectaculair als ze gestegen waren…..

In 1974 bestond de gemeente Heerenveen 40 jaar. Reden voor een feestje, waarbij ook sportvereniging werd gevraagd deel te nemen. HZ&PC nam de draad op en organiseerde een zwemfestijn in zwembad “Oranjewoud”. Onder andere was de kunstzwemploeg van BZZ (Zwolle) present voor een demonstratie. Helaas zat het weer niet mee. Weining toeschouwers en veel regen.

In 1980 opende, na heel veel gepraat dan toch eindelijk het lang verwachte “echte” overdekt zwembad de Telle. De uitbreiding van het al bestaande instructiebad kwam al direct na de opening van dat bad in 1969 ter sprake aangezien Heerenveen in de race was voor de vestiging van een CIOS. Dat CIOS had een bad nodig met allerlei voorzieningen, zoals onderwater kijkgaten en een duikplank. Voor HZ&PC was de komst van het bad een enorme vooruitgang en dat had zijn weerslag op de ontwikkeling van de vereniging.