HZ&PC: 1989-1995
1989-1995: Koehoorn: zwemmer van een buitenklasse, een bijzonder promotie voor het waterpolo en kunstzwemmen wordt geboren binnen HZ&PC

Welke koers moet de vereniging varen?

Dat was een van de vragen die eind van de jaren tachtig op het bord van het toenmalige bestuur kwam te liggen. Een ambitieuse zwemcommissie, met evenzo ambiteuse trainers stonden op een bepaald moment lijnrecht tegenover het bestuur.
Natuurlijk wilde het bestuur de vereniging naar een hoger niveau brengen, maar niet tegen elke prijs. Het “gevecht” tussen bestuur en zwem-tc en trainers bereikte in 1991 na een paar jaar te hebben gesudderd een hoogte (of dieptepunt). Nadat de Co Pals had aangegeven te willen stoppen als hoofdtrainer (Co was overigens niet onomstreden binnen de vereniging) brandde er een opvolginsstrijd uit – met de vraag of HZ&PC wel of niet een zoals we in de bestuursnotulen lezen, “een topsportvereniging” zou moeten worden.
De zwemselectie werd gespleten in twee kampen en de beoogde trainer kwam er uiteindelijk niet. Om de gemoederen weer enigszins glad te strijken werd Sjerp de Jong als bemiddelaar ingeschakeld, die aan zijn overigens geslaagde bemiddelingspoging het voorzitterschap van de vereniging overhield. Uiteindelijk mondde de bemiddelingspoging uit op een keuze voor HZ&PC als breedtesportvereniging, waarbij zwemmers zich wel tot op bepaalde hoogte zouden kunnen ontwikkelen. Als trainer werd badmeester Geert Kuiper binnengehaald. Wel een zweminstructuer, maar niet een echte trainer, die samen met Henk Tempelman van DZ&PC op afstand de zwemselectie weer in rustig vaarwater wist te manouvreren en nadien tot goede prestaties kon komen met diverse zwemmers.

Waterpolo: Na dertig jaar terug in de tweede klasse bond

Vanaf ongeveer 1991 komt het waterpolo (heren) bj HZ&PC behoorlijk op. Het eerste herenteam speelt steevast in de bovenste regionen van de derde klasse bond maar slaagt er telkens niet in om te promoveren naar de tweede klasse. Het duurde nog tot 1995 voordat het eerste herenteam slaagde deze felbegeerde promotie te bewerkstellingen. Dragers van deze bijzonder succesvolle waterpolo-periode waren ongewijfeld de gebroeders Boomsma en trainer André Jongsma.
De promotie (en kampioenschap) was des te meer bijzonder omdat het meer dan dertig jaar geleden was dat HZ&PC dit niveau wist te bereiken. De kampioenswedstrijd tegen de Woelwaters uit Harderwijk werd zeer sportief afgesloten door een vismaaltijd, aangeboden door de Woelwaters, met als grote animator, de heer de Koning, oud Oranjewoudster, en later eigenaar van de Koningshof. Het bleef nog lang onrustig in de kantine van Douwe en Jetty.
Het verblijf in deze bondsklasse was echter maar van korte duur. Eén jaar later speelde het eerste herenteam weer in de derde klasse, een opvallende overeenkomst met dertig jaar terug: ook toen duurde het verblijf in de tweede klasse bond slechts één jaar.

Een bijzonder jubileum

Carlo Huel, inmiddels erevoorzitter van HZ&PC vierde in 1993 een opmerkelijk jubileum. In dat jaar speelde hij actief het waterpolospel en werd hij in de pers behoorlijk in het zonnetje gezet.
Een bijzonder intervieuw met deze jubilerende sporter tref je hier aan.

Zwemmen wordt defintief een “overdekte” aangelegenheid.

Vanaf midden jaren ’80 waren vrijwel alle trainingen van het buitenbad verplaatst naar het overdekte bad de Telle. Alleen de OranjewoudCup bleef het buitenbad trouw. Aan het eind van de jaren ’80 besloot het gemeentebestuur het buitenbad (dat in 1967 met veel bombarie werd geopend) te sluiten. In 1991 werd het bad definitief gesloopt, ondanks protesten van de bevolking, waar ook HZ&PC een (bescheiden) rol in speelde.
Het bestuur dacht ook nog een leuke prijs te kunnen bedingen voor de lichtmasten die door zelfwerkzaamheid waren geplaatst door leden van HZ&PC en dus eigendom waren van de vereniging.
De geschatte waarde door het bestuur was 3000 gulden. Helaas viel de prijs iets lager uit. De sloper had er niets voor over. De masten waren letterlijk rijp voor de sloop.

HZ&PC breekt definitief door tot de landelijke top

De definitieve doorbraak van HZ&PC als toonaangevende zwemvereniging (wedstrijdzwemmen) in het noorden (en later ook landelijk) vond plaats in de jaren ’90. Voor die periode bracht de vereniging goede zwemmers voort, maar was de vereniging in de breedte niet echt sterk. Dat veranderde in 1994 toen HZ&PC voor de eerste keer promoveerde naar de landelijke B-klase. Met nog een keer een degradatie (in 1995) is de vereniging daarna nooit lager dan de B-competitie geeindigd.
René van Wier sloot zijn imposante zwemcarriere af in 1991, maar nieuwe zwemmers stonden al weer in coulissen, zoals André Koopman, Richard Koehoorn, Casper Tichelaar en niet te vergeten Roland Boomsma. De laatste combineerde waterpolo met wedstrijdzwemmen en is daarmee waarschijnlijk een van de laatste zwemmers binnen HZ&PC die deze combinatie tot een succes maakte.
Richard Koehoorn en Casper Tichelaar waren in de jaren negentig heer en meester in het Friese zwemmen. Koehoorn, alleskunner en Tichelaar als specialist op de schoolslag pakte de ene na de andere Friese titel en zwommen op nationaal niveau behoorlijk mee.
Dat het met de breedte ook goed zat bewees wel de jongens-estafetteploeg die in 1995 de limiet behaalde voor de NK.

De eerste zwemmer met een handicap die aansprekende successen behaalde was ongetwijfeld Harm Visser. Deze dove zwemmer wist zich goed te meten met de valide sporters, maar in de wedstrijden speciaal voor doven was hij vaak winnaar. In 1994 behaalde hij negen (!) gouden medailles. Nijvere leden van HZ&PC maakten voor Harm speciaal een lichtsignaal voor de start.

Friese kampioenschappen 1994: help het bad loopt leeg !!!

Hoewel HZ&PC niet had gesollicieerd naar de Friese kampioenschappen van 1994 kreeg zij deze toch omdat een andere vereniging zich te elfder uren terug trok. Geert Kuiper kwam op het idee om het kampioenschap een bijzonder tintje te geven: de kampioenschappen zouden moeten worden geintegreerd met het Fries kampioenschap voor verstandelijk gehandicapten. Het werd een overdonderend succes met zeer grote publieke belangstelling.
Om al dat publiek te kunnen bergen werden exta tribunes bijgebouwd en daarvoor moest een deel van de glijbaan worden gedemonteerd. De delen van de glijbaan werden afgevoerd naar de kelder van het zwembad. Een van de delen viel echter en beschadigde een buis van diezelfde glijbaan. De buis knapte en binnen de kortste keren stond de kelder van het zwembad onder water en het zwembad liep letterlijk leeg. Met behulp van een oude spijkerbroek werd het gat gedicht en de brandweer werd ingeschakeld om het water weg te pompen uit de kelder. Om 4 uur ’s ochtends werd het sein “alles onder controle” gegeven en werd het niveau van het zwemwater in het zwembad weer op peil gebracht. De wedstrijd kon (met wat minder warm water) gewoon op het vastgestelde tijdtip (9.30 uur) starten.

Kunstzwemmen: na drie pogingen vast voet aan de grond

Al in 1971 bestond er een soort kunstzwemmen bij HZ&PC: Figuurzwemmen. De uitvoerende waren dames van gemiddelde leeftijd. Een mooie demonstratie gaven deze dames tijdens het jublieum van 1971.
Pas in 1980 werd een eerste poging gedaan om met een kunstzwemgroep te starten. Helaas duurde het experiment slechts een half jaar. Het bestuur had echter de smaak te pakken en dacht zonder dat het in 1982 nog een kunstzwemafdeling had een gooi te doen naar het NK. De KNZB wees de sollicitatie echter af: het bad was niet geschikt.
In 1987 werd een tweede poging ondernomen. Aanvankelijk leek deze poging levensvatbaar te zijn en het bestuur was één jaar later al zoekende naar definitieve trainingstijd voor deze groep. Helaas stopte de trainster met haar werkzaamheden en dus was het opnieuw gedaan met de afdeling.
In 1993 melde zich Ria Smit zich bij HZ&PC als beginnende en net opgeleide trainster. Het bestuur had aanvankelijk zijn twijfels, immers twee keer eerder zag het er allemaal zo mooi uit, en hoe zou dit experiment eindigen?
Smit ging echter voortvarend te werk en behaalde succes met haar zwemsters in wedstrijdverband.
Ongetwijfeld hoogtepunt in het nog prille bestaan van de kunstzwemafdeling was de organisatie van het jaarlijkse gala 1in 1995. HZ&PC stal de show en het kunstzwemmen was definitief opgenomen binnen de vereniging.